Słownik drukarni:
APLA - jednolita powierzchnia druku, czyli pełne krycie służące jako podkład pod tekst lub ilustracje
Bigowanie – praca polegająca na odciskaniu rowków w odpowiednich miejscach kartonu, mająca na celu ułatwienie składania. Bigowanie stosuje się głównie w przypadku opakowań jednostkowych i okładek książek. Do czynności tej stosowane są wykrojniki z specjalnymi nożami bigującymi
CMYK – cztery podstawowe kolory stosowane w procesie drukowania. Są to:
C -cyan
M -magenta
Y -yellow
K –black.
Pożądany odcień lub kolor uzyskuje się poprzez nakładanie farb podstawowych z zachowaniem odpowiednich proporcji
CTP
CTP – (Computer to Plate) to system przygotowywania matryc poligraficznych (form drukowych). Polega na naświetleniu przy pomocy promieni laserowych bezpośrednio samych matryc, a w zasadzie warstwy emulsji pokrywającej aluminiową płytę, w urządzeniach nazywanych naświetlarkami.
System odróżnia się od poprzednika CTF pomięciem etapu pośredniego, czyli naświetlenia filmów, które dopiero potem używane były do tworzenia matryc.
Densytometr – przyrząd przeznaczony do pomiaru gęstości optycznej, w świetle odbitym lub przepuszczonym.
Druk offsetowy – rodzaj druku płaskiego, w którym obraz przenoszony jest z matrycy na podłoże, czyli arkusz papieru. Charakteryzuje się niskim kosztem jednostkowym druku oraz dużym kosztem uruchomienia produkcji, stąd też największa opłacalność tego rodzaju pracy jest, gdy mamy duży nakład
Falcowanie, załamywanie – jedno- lub wielokrotne składanie arkusza papieru. Falcować można na różne sposoby (w różnych kierunkach) w celu osiągnięcia potrzebnego formatu i liczby stron składki. Stosowane najczęściej w ulotkach produktowych dołączanych do produktów medycznych, chemicznych etc.
Foliowanie – praca polegająca na pokryciu papieru folią. Do wyboru mamy folie błyszczącą, matową, soft touch i wiele innych. Ten rodzaj uszlachetnienia ma na celu: podniesienia walorów estetycznych, usztywnienie papieru oraz zabezpieczenie przed działaniami mechanicznymi, chemicznymi i wilgocią. Przy wysokich gramaturach kartonu pozwala uniknąć ryzyka pękania na brzegach. Foliowanie matowe czasami stosuje się też jako podkład pod lakier UV wybiórczy - umożliwia to podkreślenie matowości tła i nabłyszczenie niektórych elementów grafiki
Format arkusza – standardowe rozmiary arkusza papieru
|
A1 |
610x860 |
|
A1+ |
630x880 |
|
A2 |
610x430 |
|
A2+ |
630x440 |
|
A3 |
305x430 |
|
A3+ |
315x440 |
|
A4 |
305x215 |
|
A4+ |
315x220 |
|
B1 |
700x1000 |
|
B2 |
700x500 |
|
B3 |
350x500 |
|
B4 |
350x250 |
|
B5 |
175x250 |
Nasz maksymalny format zadruku to 715x510 mm
Grafika wektorowa – grafika utworzona „w krzywych”. Cechą charakterystyczną grafiki wektorowej jest to, że niezależnie od skalowania elementu, jego linie i kształty pozostają ostre i wyraźne, w przeciwieństwie do grafiki rastrowej, która podczas skalowania traci jakość. Grafika wektorowa jest najbezpieczniejszym sposobem tworzenia logo firmy lub innych elementów graficznych. Najpopularniejszymi programami do tworzenia grafiki wektorowej są CorelDraw oraz Adobe Illustrator.
Gramatura papieru – masa 1 m² wyrobu papieru wyrażona w gramach. Parametr ten przekłada się pośrednio na grubość papieru: najczęściej papier o gramaturze 100 g/m² ma grubość 0,1 mm. Im większa gramatura papieru tym papier jest sztywniejszy
Rodzaje papieru i zastosowanie:
Hot stamping (HS), hot-print, termodruk – uszlachetnienie wykonywane z użyciem specjalnej folii (głównie złotej lub srebrnej) i wypukłych matryc (tzw. płytek do termodruku). Matryce rozgrzewa się do bardzo wysokiej temperatury, po zetknięciu z folią następuje odbicie wzoru znajdującego się na płytce. Metoda ta ma na celu przede wszystkim podniesienie walorów estetycznych opakowania i przyciągnięcie uwagi
Ilość kolorów druku - w druku offsetowym najczęściej używamy podstawowej palety kolorystycznej CMYK (4 kolory). Czasami w grafice użyte są jeszcze kolory dodatkowe – PANTONE. Cena każdego z wydruków uzależniona jest od ilości kolorów:
Impozycja – montaż elektroniczny, odpowiednie ułożenie na arkuszu drukarskim całego obrazu (kilku użytków lub stron składki) przeznaczonego do druku wraz z niezbędnymi oznaczeniami potrzebnymi podczas procesu druku i po wydrukowaniu. Impozycja jest procesem żmudnym, a w wypadku ręcznego wykonywania podatnym na błędy. Dlatego powstało wiele samodzielnych programów, które pozwalają na automatyzację impozycji plików zapisanych w wielu różnych formatach graficznych.
Kaszerowanie – forma uszlachetnienia polegająca na oklejaniu cienką warstwą papieru innej - grubszej (np. kreda+mikrofala, liner+dwufala)
Lakierowanie druku – forma uszlachetnienia polegająca na pokryciu druku lakierem. Najczęściej używa się lakierów offsetowych oraz lakierów UV
Lakierowanie lakierem dyspersyjnym/offsetowym – lakierowanie mające na celu przede wszystkim zabezpieczenie druku przed rozmazywaniem. Występuje w dwóch opcjach: błysk lub mat
Lakierowanie lakierem UV - lakierowania podnoszące znacznie walory estetyczne danego opakowania, etykiety czy folderu, dzięki uzyskaniu wyraźnego wybłyszczenia lub zmatowienia. Istnieje możliwość całościowego lub wybiórczego naniesienia lakieru
Matryca - określenie formy do wykonywania kopii. Obecnie najczęściej stosowane są matryce aluminiowe (zwane także blachami). Do ich przygotowania służą specjalne naświetlarki CTP, dzięki którym na matrycach pojawiają się wyraźne miejsca naświetlone i nienaświetlone. Naświetlenie powoduje, iż niektóre miejsca są podatne na przyjmowanie farby a inne nie. Każdemu kolorowi druku odpowiada jedna matryca np. pełny kolor to 4 kolory a tym samym 4 matryce
PANTONE, Pantone (Color) Matching System (PMS) - system identyfikacji kolorów opracowany przez firmę Pantone Inc. ze Stanów Zjednoczonych. Kolory oznaczane są numerem (np. PMS 130) z oznaczeniami dodatkowymi cech takich jak fluorescencja, metaliczność itp. Podstawowa skala opisuje 1114 kolorów. Kolory PANTONE powstają poprzez zmieszanie 15 pigmentów (w tym białego i czarnego), dlatego ich odwzorowanie na skalach CMYK i RGB nie jest oczywiste
Paser – punktura, element graficzny, zazwyczaj w postaci krzyżyka w kole, służący jako „celownik” w druku barwnym w celu dokładnego nanoszenia kolejnych kolorów (czyli kolejnych farb drukarskich) w to samo miejsce. Stanowi miejsce kontroli i punkt odniesienia przy montażu klisz, wykonywaniu odbitek próbnych oraz w samym druku. Identyczne pasery i w tych samych miejscach znajdują się na obrazie strony w każdym z kolorów farby drukarskiej. Punktury umieszcza się na marginesie danego arkusza i odcina wraz z nim po wydrukowaniu danej pracy.
PDF - format zapisu pliku służący do prezentacji, przenoszenia i drukowania treści tekstowo-graficznych, stworzony i promowany przez firmę Adobe Systems.
Plik otwarty - to termin określający plik z programu zapisany w jego natywnym formacie (np. psd dla programu Adobe Photoshop, indd dla programu Adobe InDesign czy cdr dla programu CorelDRAW). Jako plik otwarty można określać również „paczkę”, czyli sam plik z zapisanym projektem graficznym wraz z plikami wszystkich wykorzystanych czcionek, umieszczoną grafiką itd. Służy on do wygenerowania poprawnego pliku postscriptowego
Plik poglądowy - skompresowany, najczęściej przygotowany w rozdzielczości ekranowej, plik służący jedynie do sprawdzenia wizualnej poprawności pliku źródłowego (otwartego bądź zamkniętego). Nie wyznacza on ani kolorystyki docelowej pracy, ani jakości końcowego produktu. Nie jest stosowany w procesie produkcyjnym a jedynie przy weryfikacji poprawności pliku źródłowego
Plik produkcyjny - wygenerowany przez RIP plik rozseparowany z siatką rastra. Pliki produkcyjne generowane są z plików postscript’owych przygotowanych wg konkretnej specyfikacji technicznej
Plik zamknięty - praca wdrukowana do pliku postscript’owego. W praktyce oznacza pracę zapisaną w pliku, w którym nie można/nie powinno się wprowadzać żadnych zmian. Ewentualne zmiany lub korekty powinny zostać wprowadzone w pliku otwartym
Proof (inaczej Cromalin lub MatchPrint) - wydruk zgodny z plikami, wykonywany na specjalnej maszynie drukującej, na papierze zbliżonym wyglądem do kredowego. Proof wykonuje się w technologii cyfrowej lub analogowej. Stanowi on tzw. wzór kolorystyczny, dzięki czemu drukarz jest w stanie zbliżyć kolorystykę docelowego produktu do proofa
Raster – niejednolite tło w grafice stworzone z kropek lub linii; wywołuje efekt istnienia półtonów
RGB
Przestrzeń kolorów RGB jest stosowana do definiowania barw w grafice ekranowej (monitory komputerów, telewizory, aparaty, skanery). W systemach RGB (od angielskich nazw Red, Green, Blue) każdy kolor jest przedstawiany w postaci mieszania kolorów czystych: czerwonego, zielonego i niebieskiego.
Właściwości ludzkiego oka sprawiają, że jest ono w stanie dostrzec każdą barwę dzięki łączeniu w odpowiednich proporcjach tych trzech wiązek światła.
SITODRUK
Sitodruk polega na przeciskaniu farby za pomocą rakla przez formę drukarską sporządzoną na specjalnym sicie. Jest ono pokryte emulsją, która odwzorowuje odwrotność oczekiwanego obrazu. Przeciskana farba przechodzi na zadrukowywane podłoże przez te obszary, które nie są pokryte emulsją i tworzy tym samym zakładany obraz. Podłoża, które można zadrukować tą metodą są bardzo różnorodne, m.in. papier, folia, tworzywa sztuczne, ceramika, materiał. Sitodruk stosujemy też na gotowych wyrobach jak kubki, parasole, koszulki, bluzy. Farby sitodrukowe są intensywniejsze od offsetowych oraz odporne na warunki atmosferyczne.
Składka – zadrukowany arkusz papieru albo kartonu złamany jedno- lub wielokrotnie do określonego formatu.
Sztancowanie – inaczej wykrawanie, to czynność introligatorska polegająca na wycinaniu kształtu za pomocą wykrojnika przy użyciu dużej siły docisku. Dzięki wykrawaniu możemy wycinać skomplikowane kształty, których nie można uzyskać za pomocą zwykłego krojenia na gilotynie introligatorskiej. Przy sztancowaniu można zastosować różnego rodzaju noże: do cięcia, bigowania, perforowania. Przy pierwszej produkcji trzeba wykonać specjalny wykrojnik, który będzie można wykorzystywać wielokrotnie przy dodrukach danej pracy.
Spady - obszar druku, który wychodzi poza obszar produktu, dzięki czemu mamy gwarancję, że obszar druku będzie dochodził do samej krawędzi po przycięciu, wykrojeniu arkusza drukowego
Tinta – powierzchnia zadruku w mniej niż 100% pokrycia kolorem, najczęściej delikatne pokrycie jakimś kolorem (stosowana jako tło, na którym drukuje się ciemniejszą farbą tekst lub inne elementy).
Tłoczenie na sucho – uszlachetnienie polegające na uwypukleniu pewnych elementów; nadaje dodatkowy efekt trójwymiarowości
USZLACHETNIANIE DRUKU
Uszlachetnienie druku to pokrycie podłoża zadrukowanego lub niezadrukowanego różnymi materiałami lub substancjami. Uszlachetnienia stosuje się zazwyczaj po wydrukowaniu a przed procesem introligatorskim. Celem uszlachetnienia jest zwiększenie walorów estetycznych jak i zwiększenie wytrzymałości wydruku.
Wyróżniamy następujące rodzaje uszlachetnień:
brązowanie
cold-stamping
gumowanie
hot-stamping
impregnowanie
lakierowanie druku
laminowanie
foliowanie
powlekanie
tłoczenie
zadruk farbami specjalnymi
druk soczewkowy
Użytek – jedna kopia pracy lub części, która mieści się na arkuszu drukarskim. Jeśli forma pracy jest mniejsza niż arkusz przygotowuje się kilka użytków, np. na arkuszu B3 mieszczą się 2 użytki A4.
Wykrojnik – stosowane w druku offsetowym narzędzie do wycinania określonego kształtu z arkusza. Płaszczyzna z trwale umocowanymi ostrzami jest przyciskana do zadrukowanego papieru i jednym uderzeniem wycina z arkusza cały złożony wzór np. siatkę pudełka. Często listwom tnącym (noże tnące, noże sztancujące) towarzyszą listwy bigujące (bigi), a czasami listwy perforujące (noże perforujące)
Wzornik barw – służy do precyzyjnej identyfikacji barwy. Do najpopularniejszych wzorników należą wzorniki: PANTONE, HKS oraz CMYK
ZADRUK
4+0
zadruk kolorowy jednostronny
4+4
zadruk kolorowy dwustronny
1+0
zadruk jednokolorowy jednostronny
4+1
zadruk kolorowy z jednej strony i jednokolorowy z drugiej strony